Usytuowane zaledwie 17 kilometrów na północny wschód od Sandomierza, na środkowowschodnim wybrzeżu Wyżyny Sandomierskiej, Zawichost od wieków odgrywał ważną rolę jako punkt strategiczny i osada osadzona w malowniczym otoczeniu.
Jaka jednak jest historia nazwy tego miasteczka? Według słów Michała Starzyka w jego książce „Moje spojrzenie na dzieje Zawichostu”, nasi praprzodkowie wybierali miejsca do osiedlania się z myślą o zapewnieniu sobie dostępu do pożywienia, czystej wody i naturalnych terenów obronnych. Takie właśnie były tereny zachodniego brzegu Wisły, obejmujące dzisiejszy Zawichost oraz wzgórze, na którym obecnie mieści się miasto. Historyczne przesłanki wskazują, że kilka wieków temu Zawichost mógł być wyspą, zanurzoną w rozległym rozlewisku Wisły, co czyniło to miejsce jeszcze bardziej atrakcyjnym z punktu widzenia obronności i dostępności naturalnych zasobów.
Dogodne położenie na styku ważnych szlaków wodnych i lądowych uczyniło z tego obszaru atrakcyjne miejsce dla Prasłowian, wywodzących się z plemienia Lędzian. To właśnie z terenów dzisiejszej Śląska i Wielkopolski przybywali tu osadnicy, którzy w IV lub V wieku n.e. założyli pierwszy gród. Legendy głoszą, że nazwa miasta wywodzi się od imienia wodza tego plemienia – Zawigosta. Inne źródła sugerują, że nazwa mogła powstać od słowiańskiego zwrotu „zowi gosti”, co oznacza powitanie czy zwoływanie gości – przyjazne powitanie przybywających na te tereny.
Takie etymologie podkreślają gościnność i otwartość mieszkańców tego regionu, a także jego znaczenie jako miejsce spotkań i wymiany kulturowej.
Pierwszy gród, nazwany od imienia Zawigosta, nie znajdował się na wzgórzu, lecz w okolicach Trójcy, niedaleko obecnego Zawichostu. Ze względu na brak zachowanych śladów archeologicznych przypuszcza się, że był to drewniany obiekt, który nie przetrwał do naszych czasów. Dopiero kolejny gród został wybudowany na zawichojskim wzgórzu, w części najbardziej wysuniętej na wschód.
Z historycznych zapisów można wywnioskować, że jego obszar sięgał niekiedy nawet środka dzisiejszego koryta Wisły, co świadczy o strategicznym położeniu i dużej roli tego miejsca w dawnych czasach. To właśnie na tym wzgórzu, pełnym tajemnic i śladów dawnych wydarzeń, rozwinęła się późniejsza historia miasta, które przez wieki odgrywało ważną rolę w regionie.
Zawichost to miejsce, które mimo upływu wieków zachowało swój unikalny charakter, będący połączeniem historii, legend i naturalnego piękna. Jego położenie i bogata przeszłość czynią z niego nie tylko ciekawy punkt na mapie województwa świętokrzyskiego, ale także symbol dawnej świetności i strategicznego znaczenia. Dziś, choć otoczony nowoczesnością, nadal przypomina o czasach, gdy był ważnym ośrodkiem plemiennym, a jego wzgórza i rozlewiska Wisły kryją w sobie historie minionych pokoleń.
Komentarze (0)