Ikona, wykonana ze stopu miedzi metodą odlewania, ma prostokątny kształt o wymiarach 4 x 4,5 cm i jest wyposażona w okrągłe uszko do zawieszania na górnej krawędzi. Charakterystyczne dla niej są podniesione krawędzie awersu, podczas gdy rewers pozostaje płaski. Na awersie ikony znajduje się przedstawienie Matki Boskiej w półpostaci, trzymającej na lewym ramieniu Dzieciątko (Chrystusa), a prawą ręką wskazującej na nie. Dzieciątko trzyma w lewej dłoni zwój, a prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa.
Ikona ta wpisuje się w tradycję ikonograficzną, która była szczególnie popularna w średniowieczu, zwłaszcza w obrządku grecko-bizantyńskim. W tym kontekście warto zwrócić uwagę, że na średniowiecznej Rusi, sąsiadującej z obszarem, na którym znaleziona została ikona, podobne metalowe miniaturowe ikony zaczęły pojawiać się już w XII wieku. Wiek XVI, a nawet późniejsze epoki, również dostarczają przykładów podobnych wyrobów, które powielały te same wzorce ikonograficzne. Ciekawym przypadkiem są enkolpiony, czyli krzyże napierśne, które w niezmienionej formie były produkowane od XII wieku aż do czasów wczesnonowożytnych. Wynikało to z tradycjonalizmu sztuki związanej z wschodnim chrześcijaństwem, gdzie ustalone wzorce ikonograficzne były powielane, a ich zmiana była postrzegana jako niewłaściwa.
Ustalenie precyzyjnego czasu powstania miniaturowej ikony z Zawichostu-Trójcy jest zadaniem trudnym. Można jedynie snuć przypuszczenia na podstawie formy oraz typów ikonograficznych, co pozwala na szerokie datowanie, obejmujące okres od XII do XVI wieku, a być może nawet później. Biorąc pod uwagę, że ikona została znaleziona na terenie osady wczesnośredniowiecznej, która przeżywała rozkwit między końcem X a końcem XII wieku, można przyjąć, że jest ona związana z tym okresem. Z osady pochodzą także inne zabytki ruskie, takie jak ozdoby, pieczęcie książęce, militaria oraz dewocjonalia, co dodatkowo potwierdza tę hipotezę. Wśród odkrytych przedmiotów znajdują się m.in. brązowe krzyżyki zdobione emalią oraz zawieszka z przedstawieniami archanioła Michała, datowane na XII lub połowę XIII wieku.
Po przeprowadzeniu szczegółowego opracowania naukowego, ikona z Zawichostu-Trójcy, podobnie jak inne odkryte tam zabytki, zostanie przekazana do Muzeum Zamkowego w Sandomierzu. To wydarzenie nie tylko wzbogaca zbiór lokalnych skarbów kultury, ale także stanowi cenny element w badaniach nad historią i tradycjami wschodniego chrześcijaństwa w regionie.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.